Crna Gora je započela najzahtjevniju fazu procesa evropske integracije, pregovore za članstvo u EU, 2012. godine. Od tada, otvorila je trideset dva pregovaračka poglavlja, od kojih su tri privremeno zatvorena, i izmijenila je nekoliko zakona i strateških dokumenata. Uzimajući u obzir da je Crna Gora jedina zemlja Zapadnog Balkana, osim Srbije, koja pregovara za članstvo u EU, ali takođe zbog dinamike otvarnja pregovaračkih poglavlja (samo poglavlje 8 ostaje da bude otvoreno), često se naziva prvim kandidatom za članstvo u EU. Ovom položaju je takođe doprinijela činjenica da Crna Gora ima mali broj problema i, uglavnom, dobre odnose sa svojim komšijama. Ipak, ključne reforme nedostaju, naročito u obliku implementacije usvojenih zakonskih rješenja i eliminisanja neprikladnog političkog uticaja iz rada institucija. Sa jedne strane, gledajući u strogo tehničkom smislu, Crna Gora je učinila najviše, u poređenju sa ostalim zemljama Zapadnog Balkana, u ispunjavanju formalnih preduslova koje čine proces učlanjivanja. Sa druge strane, takva dostignuća su suočena sa konstatnim kritikovanjem: od strane građana, koji ne primjećuju nikakav značajan napredak u svom svakodnevnom životu; od strane organizacija civilnog društva (OCD), kroz naglašavanje ozbiljnih kršenja zakona i ljudskih prava u svojim izvještajima; od strane Evropske komisije, koja u svojoj strategiji za Zapadni Balkan iz 2018. naglašava da Crna Gora dijeli iste izazove sa ostalim zemljama u regionu, uključujući povezanost političke elite sa grupama organizovanog kriminala. Država nastavlja da se suočava sa značajnim preprekama u ispunjenju EU uslova. Postojeći problemi koji su široko okarakterisali ovaj proces su: nedostatak vladavine prava, slabe i veoma politizovane institucije, praćene sporim tempom političke tranzicije i transofmacije društva koje su na kraju dovele do pojačavanja političkih, društvenih i ekonomskih strukturnih problema.