Ovaj tematski izvještaj nastao je u okviru projekta: Unaprijeđenje kapaciteta organizacija civilnog društva u doprinosu očuvanju integriteta pravosuđa” koji sprovodi Centar za monitoring i istraživanje (CeMI), u saradnji sa Centrom za demokratiju i ljudska prava (CEDEM) i Mrežom za afirmaciju evropskih integracionih procesa (MAEIP), a finansiran je od strane Evropske unije i kofinansiran od strane Ministarstva javne uprave Crne Gore.
Izvještaj je pripremljen sa ciljem da se kroz analizu efekata sistema izvršenja sudskih odluka i funkcionisanje sistema javnih izvršitelja izvedu, u prethodne dvije godine, određeni zaključci i preporuke za unaprjeđenje.
Važna komponenta procesa reforme pravosuđa Crne Gore, u prethodnom periodu bila je vezana sa usklađivanjem procesa izvršenja sudskih odluka sa standardima i praksom najrazvijenijih zemalja Evrope. Usvajanjem prvog seta zakona u ovoj oblasti tokom 2011. godine, stvoren je osnov za uspostavljanje javno izvršiteljske profesije i sistema izvršenja sudskih odluka u Crnoj Gori. Pravni okvir kojim su uređena najznačajnija pitanja vezana sa sistemom izvršenja sudskih odluka u Crnoj Gori, u najvećem stepenu je usklađen sa međunarodnim standardima u ovoj oblasti, ali se kao i u brojnim oblastima reforme pravosuđa, mogu dovesti u pitanje dosadašnji efekti primjene istog, posebno kada je riječ o institucionalnom ustrojstvu, zakonitosti i odgovornosti unutar profesije.
Javno izvršiteljska profesija, kao jedna od najmlađih u pravosudnom sistemu Crne Gore, prošla je izuzetno buran period profesionalnog sazrijevanja u prethodnih nekoliko godina. Sumnje u nezakonitosti, problemi u odnosu sa strankama i kontroverze vezane sa enormnim zaradama koje su javni izvršitelji ostvarivali po osnovu obavljanja ove javne službe, samo su neka od pitanja koja su predstavljala ozbiljan izazov za profesiju ali i za institucije nadležne da vrše nadzor nad funkcionisanjem sistema javnih izvršitelja. Sa druge strane, dostupne informacije o broju predmeta u radu potvrđuju opravdanost uvođenja sistema izvršenja sudskih odluka koji se sa aspekta ostvarenih rezultata u prethodnih pet godina može okarakterisati kao efikasan. Međutim, građani i dalje ne iskazuju visok stepen povjerenja u rad javnih izvršitelja i tome treba posvetiti posebnu pažnju u narednom periodu. Izvještaj koji je pred vama sublimira podatke do kojih smo došli analizirajući izvještaje nadležnih organa, rezultate istraživanja javnog mnjenja, sprovodeći intervjue sa javnim izvršiteljima, predstavnicima nadležnih državnih organa i institucija, sudijama i drugim akterima u sistemu izvršenja sudskih odluka.
Izvještaj se sastoji iz uvodnog i tri tematska dijela. Prvi tematski dio posvećen je predstavljanju pravnog i institucionalnog okvira kojim se uređuje sistem izvršenja sudskih odluka u Crnoj Gori; drugi tematski dio se odnosi na zapažanja o efikasnosti rada javnih izvršitelja, dok je treći tematski dio izvještaja posvećen predstavljanju rezultata istraživanja u odnosu na sistem odgovornosti javnih izvršitelja. U svim dijelovima izvještaja akcenat je stavljen na zapažanja i identifikovane nedostatke u radu javnih izvršitelja, kao i u cjelokupnom funkcionisanju sistema izvršenja u Crnoj Gori. Na kraju izvještaja dat je sumarni pregled preporuka koje će CeMI u narednom periodu predstaviti svim najznačajnijim akterima u procesu reforme pravosuđa.
Konačno, mora se istaći da je u procesu pripreme ovog izvještaja, CeMI-jev pravni tim imao saradnju sa svim institucijama uključenim u sistem izvršenja sudskih odluka. Posebno moramo istaći spremnost Komore javnih izvršitelja da otvorenim i proaktivnim odnosom doprinese kvalitetu istraživanja obezbjeđujući istraživačima sve neophodne informacije na transparentan i odgovoran način.